Ekonomi ve Finans arasındaki fark

Ekonomi ve Finans arasındaki fark

Vakıf Katılım

Bazı benzerlikleri nedeniyle halk arasında çoğu zaman eş anlamlı kullanılmalarına rağmen, aslında ekonomi ve finans farklı kavramları anlatmaktadır.

Ekonomi, sınırlı kaynakların, sınırsız isteklerin yerine getirilmesi için mantıklı kararlar alma bilimi olup, üretim, dağıtım, tüketim, ticaret, değişim ve bölüşüm ile ilgili etkinliklerin bütününü inceleler. Mevcut kaynakların sınırlı, insan ihtiyaçlarının ise sınırsız olması, ekonomi biliminin ortaya çıkma nedenidir. Ekonomi, sınırlı kaynakların, kurum ve kişiler arasında nasıl tahsis edildiğini, nasıl kullanıldığını, kurum ve kişilerin bu kaynakların kullanımında yaptıkları tercihler nedeniyle aralarında olan ilişkileri açıklamaya çalışır.  Ekonomi biliminin hedefindeki soru, “sınırlı kaynakların kullanılması sonucunda tüm elde edileceklerin en fazla olması için seçilmesi gereken en iyi alternatif hangisidir”.

Finans ise, bir iş için ihtiyaç duyulan fonların (yani paranın) en uygun şartlarda sağlanması ve en etkin şekilde kullanılmasıyla ilgili faaliyetleri kapsar.  Kişilerin veya kurumların, maddi gelir elde etmeleri, yatırım yapmaları ve zaman içinde bu yatırımları değerlendirmeleri finansın kapsamına girmektedir.  

Bu tanımlardan yola çıkarak finans ve ekonomi arasındaki başlıca farkları şu şekilde sıralayabiliriz:
• Ekonomi, finanstan daha geniş bir kavramdır. Hatta finans ekonominin bir parçası olarak düşünülebilir.
• Ekonomi, zaman, işgücü, sermaye, doğal kaynaklar, vb. her türlü sınırlı kaynağın, azami fayda sağlayacak şekilde kullanılmasıyla ilgilenirken; finans, esas olarak fonların, yani paranın en düşük riskle en yüksek getiriyi sağlayacak şekilde kullanımı ile ilgilenmektedir.
• Ekonomide zamanın parasal bir karşılığı yani, zamanın parasal bir değeri vardır. Dolayısıyla ekonomi hem zaman hem de paranın toplam olarak nasıl değerlendirildiği ile ilgilenir. Oysa finans, esas olarak sadece para ve paranın zaman değerine odaklanır. Finans için bugünkü bir lira, bir yıl sonra bir liradan daha değerliyken, ekonomide bir lira ve bir yılın parasal karşılığının toplam değeri önemlidir.
• Ekonomi, tüm toplumu etkileyen mal ve hizmetlerdeki fazla veya eksikliklerinin arkasındaki faktörleri açıklamaya çalışırken, finans herhangi bir malın fiyatlarındaki değişiklikleri anlamayı hedefler.
• Ekonomi, mal ve hizmetlerin yönetimini inceleyen bir sosyal bilimdir. Finans, ise borç verme, tasarruf, harcama, yatırım vb. fonların düzenlenmesi ve yönetimini inceler.
• Ekonomi, doğada kısıtlı olan kaynakların optimizasyonunu, finans ise servetin maksimize edilmesini amaçlamaktadır.

Günümüzün popüler konularından olan Kanal İstanbul üzerinden vereceğimiz bir örnekle ekonomi ile finansın arasındaki farkı daha net olarak açıklayabiliriz:
“Elimizde bulunan kaynakların, Kanal İstanbul’un yapımı için mi; yoksa park, okul, hastane yapımı, depreme karşı konutların güçlendirilmesi gibi alanlarda kullanılması mı, tüm toplum için daha verimli olacaktır?” sorusu, ekonominin alanına girmektedir.  

Diğer yandan Kanal İstanbul’un yapımı için gereken paranın, dış piyasalardan borçlanarak mı, direkt vergilerle mi, yoksa yap-işlet-devret modeli kapsamında yüklenici firma ya da firmalara proje sonunda bir gelir garantisi vermek şekliyle mi karşılanmasının daha doğru olacağı ise finans tarafından cevaplaması gereken bir sorudur.

Dr. Can Pamir


Hibya Haber Ajansı